Накыл сөздөр

Көлдүн күңгөйүндө (Ысык-Көл району, Корумду айылы, Турдакун уулу Жунушбай кезегинде айыл билермандары аталып, кеп-сөзгө эгедер, мыкты карыялардан болгон. Байбичеси Мария уз, үйүнө эски салттуу нускалар мыкты сакталган). Жунушбай атанын мурунку карыялардан угуп айтаны: “Анжияндык айры сакал сынчы Сынчыбекке Бугунун атактуу манабы Боромбайдын уулу Өмүрзак:
– Кадырман сынчым, бу дүйнөдө эмне жаман? – деген суроо коет.
– Эл-журтту бийлеп жүрүп, ошону билбейсиңби? – деп туруп, сынчы Сынчыбек бармак баштарын жуумп, санай баштайт:
– Эмесе жакшылап угуп тур:
– 1-жаман: Бирдиги жок эл жаман,
– 2-жаман: Энеси жок кыз жаман,
– 3-жаман: Үлгүсүз бычкан иш жаман,
– 4-жаман: Төрөсү жок эл жаман,
– 5-жаман: Уул-кызсыз белгисиз кеткен эр жаман,
– 6-жаман: Кочкору жок кой жаман,
– 7-жаман: Токсонго чыгып тоголонгон чал жаман,
– 8-жаман: Сендей олуттан калган чоң жаман.

Жунушбай карыя карыялардан калган сөз деп адамдардын жаш өзгөчөлүктөрү тууралуу минтип айткан:
Он жаш улак (улакча секирип ойнойсуң).
Жыйырма бычак (өткүрсүң).
Отуз өгөө (кесип түшөсүң).
Кырк кылыч (көрүнгөнгө шилтейсиң).
Элүү найза (токтоо чак).
Алтымыш аркан (айылдан анча узабайсың).
Жетимиш-тушамыш (тушалуу чак).
Сексен чидер (үч буттайсың).
Токсон-тоголок (тоголонуп, буйдалып каласың).
Жүз кумалак (кара жер жаздандың, бүттүң).

“Кыргыз Web” блогунан алынды